แชร์เคล็ด(ไม่)ลับ ขันเชนาะรักษาอาการบวมน้ำเหลืองได้

ขันเชนาะ เป็นวิธีปฐมพยาบาลอย่างหนึ่งในการห้ามเลือด ซึ่งการปฐมพยาบาลต่างๆในการห้ามเลือดนั้น มีให้เลือกปฏิบัติอยู่หลากหลายวิธี ในกรณีที่บาดแผลมีขนาดใหญ่ มีเลือดออกค่อนข้างมาก การขันก็มักจะเป็นวิธีปฐมพยาบาลในเบื้องต้นที่หลายคนเลือกที่จะปฏิบัติกัน ซึ่งหลายคนอาจสงสัยว่า ขันเชนาะคืออะไร ? มีวิธีการอย่างไร? และสามารถรักษาอาการบวมน้ำเหลืองได้จริงหรือไม่ ? เราหาคำตอบมาให้ทุกท่านกันครับ

ขันเชนาะ คือ ?

วิธีห้ามเลือดวิธีหนึ่ง โดยใช้ผ้า เชือก หรือสายยาง รัดที่เหนือบริเวณบาดแผล เพื่อป้องกันไม่ให้เลือดจากเส้นเลือดแดงไหลเข้าสู่อวัยวะส่วนที่ได้รับบาดเจ็บ โดยส่วนมากมักจะใช้วิธีขันเชนาะกับบาดแผลที่มีเลือดออกอย่างรุนแรงบริเวณแขนและขาเท่านั้น เพราะอวัยวะส่วนแขนหรือขานั้นเป็นกระดูกท่อนเดียว เมื่อรัดเชือกให้แน่นเส้นเลือดแดงก็จะฟีบติดกับท่อนกระดูก ช่วยยับยั้งการไหลของเลือดได้ แต่หากใช้วิธีขันเชนาะกับอวัยวะส่วนอื่นๆที่มีกระดูกสองท่อนเรียงกัน โดยมีเส้นเลือดแดงผ่านกลาง การรัดห้ามเลือดด้วยวิธีขันเชนาะก็จะไม่ได้ผล

ตำแหน่งที่สามารถใช้วิธีขันเชนาะ 

1.ท่อนแขนส่วนบน โดยวัดประมาณหนึ่งฝ่ามือลงมาจากรักแร้ สามารถใช้วิธีนี้เพื่อห้ามเลือดบริเวณแขนและมือ

2.ท่อนขาส่วนบน โดยวัดประมาณหนึ่งฝ่ามือลงมาจากขาหนีบ สามารถใช้วิธีนี้เพื่อห้ามเลือดบริเวณขาและเท้า

วิธีการขันเชนาะเพื่อห้ามเลือด คือ

1. ให้ใช้ผ้าเช็ดหน้า ผ้าพันคอ หรือผ้าอื่น ๆ ที่พอจะหาได้ในขณะนั้น นำมาพับเป็นเบาะสี่เหลี่ยม แล้วลงวางบนเส้นเลือดแดงตรงบริเวณแขนหรือขา ในตำแหน่งที่สามารถคลำชีพจรพบ 

2. ให้ใช้ผ้าหรือเชือก พันที่รอบแขนหรือรอบขาบนเบาะ ตรงข้างที่วางทับเส้นเลือดแดงไว้ โดยพันสักสองรอบ จากนั้นให้ผูกเงื่อน 1 ครั้ง เสร็จแล้วให้สอดท่อนไม้ แท่งดินสอ หรือไม้บรรทัดไว้ตรงกลางก่อนที่จะผูกเงื่อนตายอีกทบหนึ่ง

3. ให้หมุนท่อนไม้ที่เราผูกไว้ไปรอบ ๆ เงื่อนที่ผูกไว้โดยหมุนหลาย ๆ รอบ และให้ขันต่อไปจนเลือดที่ไหลออกมาจากบาดแผลนั้นหยุด หลังจากนั้นให้ผูกอีกปลายหนึ่งของท่อนไม้เข้ากับแขนหรือขา เพื่อไม่ให้เกลียวคลาย

ขันเชนาะรักษาอาการบวมน้ำเหลืองได้หรือไม่ ? 

ตอบเลยว่า ได้ค่ะ โดยแนวคิดการใช้วิธีขันเชนาะเพื่อรักษาอาการบวมน้ำเหลืองในผู้ป่วยโรคบวมน้ำเหลืองนั้น เป็นของคณะเวชศาสตร์เขตร้อมหาวิทยาลัยมหิดล ได้มีศึกษาและวิจัยจนค้นพบว่า วิธีการนี้ไม่เพียงแต่เป็นวิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้นในการห้ามเลือด แต่ยังสามารถนำมาใช้เพื่อลดอาการท่อน้ำเหลืองอุดตันจนเป็นเหตุให้เกิดอาการบวมน้ำเหลืองในผู้ป่วยโรคบวมน้ำเหลืองได้อีกด้วย โดยการรักษาอาการบวมน้ำเหลืองด้วยวิธีการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อลดภาวะการอุดตันภายในเนื้อเยื่อในส่วนที่บวมน้ำเหลือง ซึ่งจะใช้หลักการในการบีบโครงสร้างรังผึ้งให้ค่อย ๆแฟบลง โดยจะใช้ผ้าหรือเชือกรัด และใช้ไม้ขัดในบริเวณขาที่มีอาการบวม ซึ่งเป็นวิธีเดียวกันกับวิธีการขันเชนาะ จากนั้นให้หมุนผ้าหรือเชือกที่รัดบริเวณขาที่บวม ขันเข้าไปจนรู้สึกตึงมือ และคลายออกอย่างสม่ำเสมอเป็นระยะเป็นจุด ๆ ซึ่งวิธีนี้จะสามารถช่วยลดอาการบวมน้ำเหลืองได้

ข้อควรระวังสำหรับวิธีการขันเชนาะ มีดังนี้

1. ควรคลายเกลียวการขันในทุก ๆ 10 นาที โดยให้พักครึ่งนาที เพื่อให้เลือดนั้นสามารถไปเลี้ยงแขนหรือขาส่วนนั้นๆได้บ้างระหว่างที่คลายเกลียว

กรณีถ้าไม่มีเลือดออกจากบาดแผลแล้ว ก็ให้หยุดการขันเพื่อห้ามเลือดได้ แต่หากมีเลือดออกมามาก ให้ใช้ผ้ากดเพื่อห้ามเลือดบนบาดแผลชั่วคราวไปก่อน และเมื่อครบเวลาจึงทำการขันใหม่ ให้ทำเช่นนี้ไปเรื่อยๆจนกว่าจะถึงมือแพทย์หรือโรงพยาบาล

2. เมื่อส่งผู้ป่วยถึงมือแพทย์แล้ว ให้แจ้งทางทีมแพทย์และพยาบาลด้วยว่า บริเวณและเวลาที่เราทำการขันเชนาะเพื่อห้ามเลือดไว้นั้นคือที่ใด และเมื่อใดบ้าง เพราะในบางครั้งจุดที่เราทำการขันไว้ อาจมีผ้าคลุมไว้จนทำให้สังเกตเห็นได้ยาก และทำให้เสี่ยงต่อการที่อวัยวะส่วนที่ทำการขันนั้นจะขาดเลือดจนเกิดการเน่าได้

สรุปคือ วิธีการขันเชนาะนั้นเป็นวิธีปฐมพยาบาลในเบื้องต้นสำหรับการห้ามเลือด ซึ่งมักจะใช้ห้ามเลือดในกรณีที่บาดแผลนั้นมีเลือดออกมาก รวมถึงสามารถใช้วิธีการนี้ในการห้ามเลือดได้เฉพาะที่บริเวณแขนและบริเวณขาเท่านั้น โดยวิธีการนี้จะช่วยป้องกันภาวะสูญเสียเลือดมากทำให้สามารถช่วยชีวิตผู้บาดเจ็บหรือผู้ประสบอุบัติเหตุไว้ได้ รวมถึงยังสามารถช่วยบำบัดอาการบวมน้ำเหลืองในผู้ป่วยโรคบวมน้ำเหลืองได้อีกด้วย อีกทั้งยังเป็นวิธีการรักษาอาการบวมน้ำเหลืองที่เห็นผลได้ดี และใช้เวลาไม่นานในการรักษาอาการบวมน้ำเหลือง แต่นอกจากวิธีนี้แล้ว ก็ยังมีวิธีง่ายๆสำหรับการป้องกันและบำรุงระบบน้ำเหลืองจากภายในสู่ภายนอก นั่นคือการเลือกทานสมุนไพรบรรเทาน้ำเหลืองเสีย ตราชัยพฤกษา หากใครที่สนใจ สั่งซื้อหรือสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ Chaipruksa Herb สินค้าดีบอกต่อ มาพร้อมสมุนไพรธรรมชาติ มั่นใจ ปลอดภัยอย่างแน่นอนครับ